Klusjes in het huishouden doen is iets wat in vrijwel alle gezinnen voor komt. Het kan de kinderen verantwoordelijkheid leren en het scheelt de ouders wat werk als kinderen met bepaalde taken helpen. Maar welke klusjes en taken zijn wel en welke zijn niet geschikt voor kinderen? In dit artikel geven we een overzicht van huishoudelijke taken waarbij kinderen kunnen helpen (per leeftijdsfase) en geven we tips over wanneer en hoe vaak zij dit kunnen doen.
Waarom klusjes doen?
Naast dat het makkelijk is voor de ouder(s) als er geholpen wordt in het huishouden kan het ook bijdragen aan de ontwikkeling van het kind. Door eigen taken te hebben in het huishouden leren kinderen omgaan met verantwoordelijkheden. Door te leren om zelf dingen voor jezelf en anderen te doen wordt naast het verantwoordelijkheidsgevoel ook het zelfvertrouwen van kinderen gestimuleerd. Tevens blijkt uit Amerikaans onderzoek dat kinderen die tijdens hun jeugd eigen taken hebben gehad in het huishouden in hun latere leven beter kunnen samenwerken. Daarnaast draagt het doen van klusjes bij aan de zelfstandigheidontwikkeling van kinderen. Wanneer zij uiteindelijk het huis uit gaan hebben zij bijvoorbeeld door de taken geleerd hoe ze moeten stofzuigen, koken of wassen. Tot slot vinden (jonge) kinderen het vaak leuk om hun ouders te kunnen helpen en zorgt het verdelen van de huishoudelijke taken voor meer tijd en ruimte om leuke dingen met elkaar te doen.
Uit Amerikaans onderzoek dat kinderen die tijdens hun jeugd eigen taken hebben gehad in het huishouden in hun latere leven beter kunnen samenwerken. Daarnaast draagt het doen van klusjes bij aan de zelfstandigheid-ontwikkeling van kinderen.
Vanaf welke leeftijd?
Dreumesen en peuters vinden het leuk om hun ouders na te doen en te helpen. Zij zijn echter nog niet in staat om op regelmatige basis vaste klusjes te doen. Daarnaast kunnen ze veel taken nog niet goed uitvoeren of zijn deze nog te gevaarlijk voor hele jonge kinderen. Je kunt jouw kind wel aanmoedigen om je te helpen en hen belonen wanneer ze dit doen. Doe dit op willekeurige momenten en met simpele taken. Blijf in de buurt wanneer zij deze taken uitvoeren. Door op jonge leeftijd te helpen, wanneer zij dit nog leuk vinden, kun je ze laten wennen aan het helpen. Vanaf een jaar of vijf kunnen kinderen regelmatiger helpen bij eenvoudige huishoudelijke taken.
Hoe vaak?
Het beste werkt het als je kinderen dagelijks vaste klusjes geeft, op de doordeweekse dagen. Op deze manier wordt het een onderdeel van het dagritme en is het minder waarschijnlijk dat ze er steeds een discussie of ruzie over maken.
Welke klusjes op welke leeftijd?
| Peuters (2 – 4 jaar) | Kleuters (4 – 6 jaar) |
| Opruimen van speelgoed Eigen jas/schoenen op juiste plek Uitpakken van de vaatwasser Afstoffen met een stofdoek Kleding in de wasmand stoppen Kleding die gewassen moet Kleding vanuit de wasmachine in Schone was in de kast doen *Alle taken onder toezicht van een ouder | Alle voorgaande taken Vaatwasser inruimen/uitruimen Tafel dekken Tafel afruimen Afwassen (onder toezicht van een Sokparen bij elkaar zoeken Huisdieren te eten geven (onder Bed opmaken |
| Onderbouw basisschool (6 – 8 jaar) | Bovenbouw basisschool (9 – 12 jaar) |
| Alle voorgaande taken Voorbereiding op het koken (groente Aanrecht / wastafel afnemen met Was ophangen Was opvouwen Vloer schoonmaken met swiffer Vuilnis verzamelen Post uit de brievenbus halen | Alle voorgaande taken (Helpen met het) bereiden van Vuilniszakken in de container gooien Stofzuigen Kleding in de wasmachine doen Vloer dweilen Ramen wassen Toilet schoonmaken |
| Pubers (vanaf 12 jaar) | Hoe veel taken? |
| Alle voorgaande taken Badkamer schoonmaken Koelkast schoonmaken Maaltijd bereiden Grasmaaien | Peuters : geen vaste taken Kleuters: max. 1 taak per dag Basisschool leeftijd: 1 -3 taken Pubers: 3 – 4 taken per dag |
Tips bij het toepassen
- Maak een overzicht van de verschillende huishoudelijke taken met daarnaast ruimte voor de naam van diegene die verantwoordelijk is voor de taak. Op deze manier kun je kinderen zelf laten kiezen en variëren welke taken zij willen uitvoeren in een bepaalde week of maand.
- Verwacht geen perfectie. Het is beter om kinderen op een rustige manier uit te leggen hoe zij de taak het beste kunnen doen en hen het zelf te laten proberen. Probeer realistisch in te schatten hoe goed jouw kind deze taak kan uitvoeren en neem daar genoegen mee. Neem de taak niet over als je vindt dat het niet goed is gegaan maar help je kind hierbij.
- Moedig je kind aan en geef hem/haar complimenten voor de hulp die hij/zij geeft. Beperk het geven van complimenten niet alleen tot het moment dat je kind de taak goed heeft afgerond. Doe dit ook voorafgaand en tijdens het uitvoeren van de taak.
- Wees consequent in het controleren en herinneren aan de taken die elk kind heeft. Als het vrijblijvend is voor kinderen om de taken/klusjes uit te voeren zullen zij vaker geneigd zijn deze uit te stellen in de hoop dat zij het niet hoeven te doen.
- Voor sommige kinderen werkt het prettig om een beloningssysteem te koppelen aan de klusjes die zij moeten doen. Je kunt bijvoorbeeld per dag een sticker of vinkje geven wanneer alle taken zijn volbracht. Bij een volle kaart (eens per week/maand) krijgt het kind dan een beloning. Dit kan in de vorm van zakgeld of een kleinigheidje maar ook immateriële beloningen zoals het eten van je lievelingseten, wat langer opblijven e.d. kunnen gekoppeld worden aan het systeem.
- Heb je meer tips nodig of wil je een persoonlijk advies? Neem dan contact op en een pedagoog denkt met je mee.
[…] de online-opvoedhulp staat een hele mooie lijst van klusjes die je je kind kunt laten doen. Wij beperken ons hier tot de […]
Klinkt allemaal heel leuk en aardig, en ideaal als je een meegaand kind hebt die mee wil helpen met huishoudelijke taken, gezien het lijstje waarop staat wat ze zouden “moeten” kunnen per leeftijdscategorie. Met nadruk op mee-willen-helpen, want wat als je een eigenwijze peuter/ kleuter hebt die dat toevallig niet wil? Hoe doe je dat dan? Je kunt moeilijk gaan dwingen, of “omkopen” , want dat gaat helemaal tegen mijn principes in. Als ik bijvoorbeeld vriendelijk vraag of ze haar speelgoed wil opruimen/ bed op wil maken (dochter is 6 jaar) kan ik er bij voorbaat al rekenen op een nee. (P.s: ze worden zeker niet verwend!) Wat doe je dan als moeder? Strijd aangaan? Lijkt me ook niet de bedoeling. Geef maar eens een goeie tip..
Dag Jacky,
Dank voor je bericht.
Als je iemand iets vraagt kan het antwoord inderdaad ook nee zijn.
Wat je zou kunnen doen is je dochter de keuze geven: ‘Wil je graag zelf opruimen of zullen we het samen doen?’ Daarbij geef je haar de vrijheid om te beslissen en gebeurt uiteindelijk wat je graag wilt, namelijk dat er opgeruimd wordt. Ze zal steeds meer zelf willen gaan opruimen. Hoe lang ze daarvoor nodig heeft om op dat punt te komen is afhankelijk van het kind.
Omkopen, boos worden of de strijd aangaan is inderdaad niet de oplossing. Blijf met haar in gesprek en leg uit waarom jij opruimen belangrijk vindt. Vertel haar hoe jij je voelt als het opgeruimd is en waarom je dat met haar als team wilt doen. Of waarom je het fijn vindt als zij het zelf doet.
We zijn benieuwd naar het effect van deze methode. Zou je ons op de hoogte willen houden?
Hartelijke groet,
Team Online-Opvoedhulp
Niet omkopen, straffen! Het is prima dat een kind iets niet wil doen maar dat heeft consequenties. Geen TV, geen knuffel, geen spelletje. Uiteraard beheerst en kalm, geen strijd!
Uitleggen waarom iets moet gebeuren heeft ook z’n grenzen. Meestal doen kinderen dit ook om uit te stellen. Wees resoluut en duidelijk en laat geen ruimte voor bemiddelen. Taken moeten gewoon gebeuren, klaar!
Gaan ze daarna aanstellen en stampij maken? Prima, ze mogen boos zijn maar herinner ze er op dat moment telkens aan dat je nog steeds wacht op dat de taak is uitgevoerd. Kinderen doen *alles* voor uitstel met vooral het element drama.
Ben je een ouder zoals zo velen die hier pas mee starten als ze 6+ zijn? Ja, dan ga je een heftige periode tegemoet. Verwacht dan ook niet dat ze meteen erg zullen mee werken. Al je tot dan toe heel je leven helemaal niks hebt moeten doen als 6+ jarige dan is dat heel erg wennen. Vooral niet toegeven en wederom consequenties op voorhand rustig communiceren en ook je hier aan houden! Hoe vervelend dat ook voor jezelf kan zijn.
Hallo,
ik ben een mama van 4 kinderen tussen 3 en 9 jaar oud.
Als kind/tiener deed ik graag en spontaan werk in huis, ook strijken. Ik had een goede relatie met mijn ouders, ook al hadden ze veel problemen. Mijn mama deed heel veel voor ons en toen ik zelf kinderen kreeg vond ik het heel erg lastig dat ik zelf weinig discipline en doorzettingsvermogen bezat. Koken ging niet, een regelmaat vinden in de wekelijks taken, vaste dagen voor bepaalde klusjes, orde, enz Dit is echt lastig als je dit allemaal moet leren op de leeftijd van 23 jaar! Door mijn schoonmoeder heb ik leren doorzetten en plannen en heb ik enorm veel mogen leren. Sinds een half jaar zijn wij gestart met taakjes te geven aan de kinderen en hen met een beloningssysteem (vb.een koekje voor 10 punten) ook bepaalde gewoontes te leren zoals laarzen op het rekje zetten in de gang, jas ad kapstok, dingen op zijn plaats leggen. dit werkt heel goed! Daarvoor was het altijd gezaag…
Onze drie oudste kinderen van 5,7 en 9 krijgen elke dag een vaste taak en dit staat op een bord in de keuken geschreven. Vb. tafel dekken en afruimen, afwasmachine ledigen, was sorteren en beetje plooien. Dit leerde ik hen eerst aan! ook appelsienen persen en stofzuigen, vegen, fruitafval wegbrengen, opruimen zijn dagelijkse taakjes die ik van hen vraag. als je dit vraagt aan hen, kom je nergens, merkte ik al gauw. wat wel goed werkt is bijvoorbeeld zeggen: Abigail, kan jij even de woonkamer stofzuigen, ook onder de matten, dan kan mam verder doen met de was. ik ga er gewoon vanuit dat het kind het goede wil en geef haar voldoende instructies en toon het soms voor en zet haar dan vriendelijk op weg. soms staan we er van versteld hoe proper een kind kan stofzuigen of schoonmaken en daar ook zelf van kan genieten van de lof nadien!
Wanneer er wordt tegengestribbeld, dan duld ik niet dat het kind zich lui gedraagt of zeurt, omdat ik niets moeilijk vraag. Dan zeg ik kom, neem jij alvast de borden uit de kast(zet ze onderaan), dan neem ik het bestek.
Als je van je kinderen geen inzet vraagt, dan zit het bij jezelf vaak niet goed en gedraag je je zelf te gemakzuchtig in dingen. Waardoor je dan het belang er niet van inziet en het je te moeilijk lijkt om je kind actief iets te gaan leren. Maar elke inzet wordt zeker beloont, al is het klein of groot! tussen de leeftijd van 2 en 5 jaar helpen kinderen heel graag mee en dit is volgens mij de beste start. Zie zeker het boek: “De natuurwetten van het kind” van Céline Alvarez, een zeer leerrijk en liefdevol geschreven boek over kinderen, hun intelligentie en hun liefde en wil om te leren en helpen enz..